بعد از اینکه فهمیدیم گوشی خریده شده سرقتی است چه کنیم؟
آیا خرید گوشی سرقتی در هر صورت جرم است
خرید گوشی سرقتی در هر صورت جرم نیست؛ بلکه بسته به آگاهی یا ناآگاهی خریدار از سرقتی بودن گوشی، میتواند جرم تلقی شود یا نشود. مطابق با ماده ۶۶۲ قانون مجازات اسلامی، خرید اموال مسروقه از جمله گوشیهای تلفن همراه در شرایط خاصی مجازات دارد. برای تشخیص جرم بودن این عمل، باید بررسی کرد که آیا خریدار از سرقتی بودن گوشی اطلاع داشته است یا نه.
شرایطی که خرید گوشی سرقتی جرم محسوب میشود:
- خرید آگاهانه: اگر خریدار با علم و اطلاع از اینکه گوشی سرقتی است، اقدام به خرید، مخفی کردن یا معامله آن کند، به مجازات ماده ۶۶۲ محکوم خواهد شد.
- بیتوجهی به نشانههای واضح: اگر خریدار به دلایلی باید مشکوک به سرقتی بودن گوشی باشد (مثلاً قیمت بسیار پایینتر از قیمت واقعی، خرید از فرد یا مکانی که شهرت به فروش اموال مسروقه دارد، یا خرید از فردی که رفتار مشکوک داشته باشد)، اما این نشانهها را نادیده گرفته و اقدام به خرید کرده باشد، این بیتوجهی هم جرم محسوب میشود.
شرایطی که خرید گوشی سرقتی جرم محسوب نمیشود:
اگر خریدار هیچ اطلاعی از سرقتی بودن گوشی نداشته باشد و این بیاطلاعی را بتواند با مدارک و شواهد معتبر به دادگاه ثابت کند، او از مجازات مبرا خواهد بود. در این حالت، وی باید گوشی سرقتی را به صاحب اصلی آن بازگرداند و میتواند علیه فروشندهای که گوشی را به او فروخته است، شکایت کند.
نکات کلیدی:
- سوء نیت (قصد مجرمانه) یکی از ارکان اصلی برای مجازات خرید گوشی سرقتی است. اگر خریدار عمداً و با آگاهی از سرقتی بودن گوشی اقدام به خرید کرده باشد، مجرم شناخته میشود.
- اما اگر بتواند عدم اطلاع و بیگناهی خود را اثبات کند (مثلاً خرید از مغازه معتبر با فاکتور رسمی)، از مسئولیت کیفری معاف خواهد شد.
نتیجه:
خرید گوشی سرقتی تنها در صورتی جرم محسوب میشود که خریدار آگاهانه یا با بیتوجهی به نشانههای واضح اقدام به خرید آن کند. در غیر این صورت، اگر ثابت شود که خریدار از سرقتی بودن گوشی اطلاعی نداشته و دلایلی برای اثبات بیگناهی خود ارائه دهد، او مجازات نخواهد شد، اما گوشی باید به مالک اصلی بازگردانده شود.
بعد از اینکه فهمیدیم گوشی خریده شده سرقتی است چه کنیم؟
اگر پس از خرید گوشی متوجه شدید که گوشی سرقتی است، باید چند مرحله قانونی را برای حفاظت از حقوق خود و بازپسگیری پول پرداخت شده طی کنید. در ادامه این مراحل به تفصیل شرح داده شدهاند:
۱. ثبت شکایت از فروشنده
پس از اطمینان از سرقتی بودن گوشی، شما به عنوان خریدار باید علیه فروشندهای که گوشی مسروقه را به شما فروخته است، شکایت تنظیم کنید. شکایت شما تحت عنوان “فروش مال مسروقه” خواهد بود.
- تنظیم شکایت: شما باید شکایتی با استناد به ماده ۶۶۲ قانون مجازات اسلامی تنظیم کنید که فروشنده را به فروش مال مسروقه متهم میکند.
- تحویل شکایت: شکایت خود را به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی تحویل دهید تا به دادسرا ارجاع داده شود.
۲. استناد به ماده ۶۶۲ و ۶۶۷ قانون مجازات اسلامی
در متن شکایت خود باید به مواد قانونی مربوطه استناد کنید:
- ماده ۶۶۲: این ماده مجازات خرید و فروش اموال مسروقه را مشخص کرده و شما میتوانید با استناد به این ماده از دادگاه درخواست مجازات فروشنده و همچنین بازپسگیری مبلغ پرداختی خود را نمایید.
- ماده ۶۶۷: بر اساس این ماده، علاوه بر مجازات تعیینشده برای فروش مال مسروقه، فروشنده ملزم به بازگرداندن مال مسروقه (در اینجا گوشی) به مالک اصلی یا پرداخت معادل آن در صورت عدم امکان بازگرداندن مال میباشد.
۳. استرداد پول پرداختشده
یکی از حقوق شما به عنوان خریدار، بازپسگیری پولی است که بابت گوشی سرقتی پرداخت کردهاید. دادگاه میتواند فروشنده را موظف به بازگرداندن پول شما کند.
- درخواست استرداد پول: در شکایت خود باید درخواست استرداد پولی که بابت گوشی پرداخت کردهاید را مطرح کنید. اگر گوشی را نتوانید به صاحب اصلی آن بازگردانید (مثلاً در صورت گم شدن یا تخریب گوشی)، فروشنده موظف است مبلغی معادل ارزش گوشی را به شما بازگرداند.
- پرداخت خسارت: اگر گوشی به هر دلیلی موجود نباشد یا فروشنده نتواند آن را به صاحب اصلی بازگرداند، او ملزم به پرداخت قیمت معادل گوشی یا خسارت به شما خواهد بود.
۴. بررسی و استعلام قانونی از گوشی
برای تأیید سرقتی بودن گوشی میتوانید از طریق سامانههایی مانند سامانه همیاب ۲۴ استعلام بگیرید. کد IMEI گوشی را در این سامانه وارد کرده و وضعیت آن را بررسی کنید.
۵. پسگیری گوشی و تحویل آن به مالک اصلی
در صورتی که شما گوشی سرقتی را در دست داشته باشید و مالک اصلی آن مشخص شود، باید گوشی را به وی تحویل دهید. این اقدام به معنی رفع مسئولیت کیفری شماست. فروشنده نیز در این حالت باید پاسخگوی قانونی باشد و شما میتوانید از او درخواست استرداد پول یا جبران خسارت کنید.
نتیجهگیری:
در صورتی که به خرید گوشی سرقتی پی بردید، با تنظیم شکایت علیه فروشنده و استناد به مواد قانونی، میتوانید هم فروشنده را به مجازات برسانید و هم مبلغ پرداختی خود را بازپس بگیرید. همچنین ملزم به تحویل گوشی به مالک اصلی آن خواهید بود.