قانون تسهیل ازدواج جوانان
قانون تسهیل ازدواج جوانان در تاریخ ۲۷ آذر ۱۳۸۴ به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید، اما تاکنون برای پیشبرد این قانون اقدام موثری انجام نشده است، بهطوری که بسیاری از مردم و حتی حقوقدانان از وجود چنین قانونی بیخبر هستند. در این مقاله، هدف بررسی دلایل عدم اجرایی شدن این قانون و ابعاد مختلف آن است.
ماده ۱
دولت موظف است به منظور توانمندسازی جوانان برای تشکیل خانواده، صندوق اندوخته ازدواج جوانان را ایجاد نماید. اساسنامه این صندوق که شامل ماهیت، منابع مالی، ارکان، وظایف و نحوه عضویت خواهد بود، باید ظرف سه ماه پس از تصویب قانون تهیه و به مجلس ارائه شود.
ماده ۲
دولت باید از منابع بودجه سالانه و همچنین صندوق اندوخته ازدواج جوانان، به زوجهای نیازمند و مطابق با تشخیص کمیته سامان ازدواج، وام ودیعه مسکن پرداخت کند. این تسهیلات برای اجاره مسکن، بهویژه برای زوجهای جوان ضروری است تا در کنار وام ازدواج، برای تسهیل دسترسی به مسکن اقدام شود.
ماده ۳
دولت موظف است علاوه بر بهرهبرداری از تسهیلات موجود، از طریق نهادهای عمومی مثل شهرداریها و بنیاد مسکن انقلاب اسلامی، واحدهای مسکونی با قیمت مناسب برای زوجهای جوان احداث کند. این واحدها تحت عنوان “مسکن موقت” به زوجین تحویل داده خواهد شد و مدت استفاده از آنها حداکثر سه سال خواهد بود.
ماده ۴
تمام دستگاههای دولتی و نهادهای عمومی مانند شهرداریها موظفاند فضاهای خود را برای برگزاری جشنهای ازدواج در اختیار زوجهای واجد شرایط قرار دهند. همچنین، دولت به خانوادههایی که هیچیک از زوجین شاغل نباشند، مبلغی به عنوان کمکهزینه زندگی به صورت قرضالحسنه تا مدت دو سال پس از ازدواج پرداخت خواهد کرد. سقف این مبلغ توسط کمیته سامان ازدواج تعیین میشود.
ماده ۵
دولت موظف است با استفاده از رسانههای عمومی، فرهنگسازی و ترویج ازدواج آسان را در جامعه رواج دهد. این شامل اصلاح باورها و آداب و رسوم موانع ازدواج، تشویق جوانان به برپایی جشنهای گروهی و کاهش هزینههای تشریفات است. علاوه بر این، روز اول ذیالحجه به عنوان “روز ازدواج جوانان” نامگذاری خواهد شد.
ماده ۶
در راستای ساماندهی فعالیتهای ازدواج، دولت موظف است در تمام فرمانداریها کمیتهای به نام “کمیته سامان ازدواج” تشکیل دهد که شامل فرماندار، امام جمعه شهر و رئیس شورای شهر خواهد بود. این کمیته مسئول نظارت و هدایت فعالیتهای مرتبط با ازدواج در استانها خواهد بود.
ماده ۷
برای رفع موانع ازدواج جوانان، وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح موظف است به سربازان متأهل مستمری دو برابر سربازان مجرد پرداخت کند. این افزایش مستمری از محل صندوق اندوخته ازدواج جوانان تأمین خواهد شد. همچنین، سربازان متأهل باید در نزدیکترین پادگان به محل سکونت خود خدمت کنند.
ماده ۸
دولت موظف است برنامههای مشاورهای برای جوانان در زمینه همسریابی، تشکیل خانواده، حقوق خانوادگی، اخلاق همسر داری و آمادگی برای فرزندآوری را تهیه و به مجلس ارائه دهد.
ماده ۹
دولت موظف است به متأهلین واجد شرایط در اولویت دسترسی به وام مسکن و فرصتهای شغلی قرار دهد.
ماده ۱۰
وزارتخانههای علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی موظفند خوابگاههایی برای متأهلین ایجاد کنند و همچنین کمکهزینه تحصیلی به دانشجویان متأهل اختصاص دهند. این مبلغ باید دو برابر دانشجویان مجرد باشد و از صندوق اندوخته ازدواج جوانان تأمین شود.
ماده ۱۱
آییننامه اجرایی این قانون باید پس از تصویب اساسنامه صندوق ازدواج جوانان توسط مجلس شورای اسلامی، ظرف مدت سه ماه به تصویب هیات وزیران برسد.
ماده ۱۲
دولت موظف است گزارشهای ششماهه از نحوه اجرای این قانون را تهیه و به کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی ارسال کند.
ماده ۱۳
وزرای امور اقتصادی و دارایی، مسکن و شهرسازی، و کشور مسئول حسن اجرای این قانون و پاسخگویی در برابر مجلس شورای اسلامی خواهند بود.
در نهایت، این قانون برای تسهیل ازدواج جوانان بهویژه در زمینه مسائل اقتصادی و مسکن طراحی شده است. به اجرا درآمدن این قانون میتواند یکی از اصلیترین مشکلات ازدواج در جامعه را حل کند و گام مهمی در راستای حمایت از خانوادههای جوان باشد.