اعتراض و ابطال رای داور
برای حل و فصل اختلافات و مسائلی که بین طرفین یک قرارداد پیش آمده، میتوان از خدمات یک یا چند داور بهره برد. داوران انتخاب شده باید مورد تایید هر دو طرف باشند و باید به صورت بیطرفانه درباره موضوع مورد بحث قضاوت کنند و رای صادر کنند. اما در بعضی موارد، داوران ممکن است بهطور مطلوبی برای یک یا هر دو طرف عمل نکنند. در این صورت، میتوان از مفاد قانونی برای ابطال رای داور استفاده کرد و درخواست ابطال رای داور را داشت.
شرایط قانونی انتخاب داور
برای اطمینان از قبولی و تایید رای داور توسط طرفین، مفاد قانونی مربوط به انتخاب داور یا داوران را باید در نظر گرفت. افرادی که در گروههای زیر قرار دارند، معمولاً مجاز به عنوان داور توسط اشخاص یا مراجع قانونی برای رسیدگی به پروندههای اختلاف بین طرفین یک مسئله یا مشکل انتخاب نمیشوند:
- افراد زیر ۲۵ سال.
- افرادی که در دعوا ذینفع هستند.
- افرادی که با یکی از طرفین دعوا دارای رابطه سببی یا نسبی تا طبقه سوم هستند.
- افرادی که به عنوان وکیل، کفیل یا مباشر یکی از طرفین دعوا انتخاب شدهاند.
- افرادی که طرف دعوا هستند یا همسر و فرزندان آنها.
- کارمندان و قضات شاغل در محاکم قضایی.
- اشخاص فاقد صلاحیت و اهلیت برای داوری.
- اشخاصی که به لحاظ قانونی از داوری منع شدهاند.
در نهایت، انتخاب داور باید با رعایت این شرایط قانونی صورت گیرد تا رای داور مورد تایید طرفین باشد.
موارد اعتراض و ابطال رای داور
برای اعتراض به رای داور و ابطال آن، باید موارد قانونی مربوط را که توسط قانونگذار پیشبینی شده، شناسایی کرد. زیرا فقط در شرایطی که امکان اعتراض قانونی به رای داور وجود داشته باشد، طرفین دعوا میتوانند درخواست ابطال رای داور را مطرح کنند.
موارد قانونی اعتراض به رای داور و ابطال آن عبارتند از:
- رای داور مغایر با قوانین حقوقی و موجب حق باشد.
- صدور رای داور در مورد موضوعی که اصولاً مورد داوری نبوده است.
- صدور رای داور خارج از حدود اختیاراتی که برای او در نظر گرفته شده است.
- ارائه رای داور یا داوران به مراجع قانونی پس از انقضای مهلت تعیین شده برای صدور رای.
- صدور رای داور برای مواردی که در دفتر ثبت اسناد رسمی یا دفتر املاک ثبت شده و دارای اعتبار قانونی است.
- صدور رای توسط داور برای مواردی که داور مجاز به رای دادن نباشد.
- صدور رای داوری توسط فردی که به موجب حکم دادگاه یا عرفاً اهلیت و صلاحیت حق رای ندارد و از داوری کردن منع شده است.
با توجه به موارد فوق، در صورتی که هریک از این موارد در رای داور مشاهده شود، اعتراض به رای داور و ابطال آن میسر خواهد بود.
شرایط ابطال رای داور
شرایط ابطال رای داور به لحاظ قانونی به دقت تعیین شدهاند و طرفین دعوا نمیتوانند به دلیل عدم رضایت از رای داور درخواست ابطال رای داور را داشته باشند. برای ابطال رای داور، باید شرایط مربوطه وجود داشته باشد تا قانونگذار بررسی درخواست ابطال رای داور را انجام دهد.
شرایطی که برای ابطال رای داور در نظر گرفته شدهاند عبارتند از:
۱. وجود یکی از موارد بطلان رای داوری.
۲. اهلیت داشتن و قبولی طرفین دعوا برای ثبت درخواست اعتراض به رای داوری.
۳. ثبت اعتراض به رای داوری و ابطال آن از طریق دفاتر خدمات الکترونیکی قضایی.
۴. ارائه مدارک لازم برای ثبت درخواست ابطال رای داوری.
با توجه به این شرایط، در صورتی که تمامی شرایط فوق درخواست ابطال رای داوری مشترکاً داشته باشند، میتوان انتظار داشت که قانونگذار به بررسی و بررسی درخواست ابطال رای داوری بپردازد.
نحوه ابطال رای داور
مهلت اعتراض به ابطال رای داور
در صورتی که یکی از طرفین دعوا درخواست باطل شدن رای داوری را تنظیم و به دادگاه ارائه کرده باشد، طرف مقابل میتواند نسبت به این درخواست اعتراض کند. در این حالت، طرفی که اعتراض دارد میتواند نسبت به صدور حکم ابطال رای داور دادگاه درخواست واخواهی تنظیم کند یا درخواست تجدید نظر و فرجامخواهی یا اعاده دادرسی را نسبت به رای صادره دادگاه برای بطلان رای داور داشته باشد.
اگر شما خارج از ایران هستید، به مدت دو ماه فرصت دارید تا برای اعتراض به حکم باطل شدن رای داور در سامانه ثنا ثبتنام کرده و درخواست و لایحه اعتراض را تنظیم کنید. همچنین افراد داخل ایران میتوانند در مدت ۲۰ روز از طریق مراجعه به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی نسبت به حکم دادگاه برای بطلان رای داوری اعتراض کنند.