موارد مهم در طرح شکایت کیفری از چک
در طرح شکایت کیفری از چک، باید به نکات و شرایط خاصی توجه داشت تا شکایت شما به درستی ثبت و مورد رسیدگی قرار گیرد. موارد مهم در این راستا عبارتند از:
- صدور گواهی عدم پرداخت: اولین قدم برای طرح شکایت کیفری از چک، دریافت گواهی عدم پرداخت از بانک است. بدون این گواهی، شکایت کیفری قابل پیگیری نیست.
- شکایت علیه صادرکننده چک: شکایت کیفری فقط می‌تواند علیه صادرکننده چک مطرح شود و نمی‌توان علیه ظهرنویس، ضامن یا سایر افرادی که چک را پشت‌نویسی کرده‌اند، شکایت کیفری کرد.
- دارنده اصلی چک: تنها دارنده اصلی چک که به بانک مراجعه کرده و گواهی عدم پرداخت دریافت کرده است، می‌تواند شکایت کیفری را مطرح کند. اگر چک به نام شخص دیگری انتقال یابد، امکان شکایت کیفری وجود ندارد، مگر اینکه انتقال به صورت قهری باشد (مانند انتقال ارث).
- صدور چک به تاریخ روز: چک باید به تاریخ روز صادر شده باشد. چک‌های وعده‌دار یا چک‌هایی که تاریخ واقعی صدور آن‌ها قبل از تاریخ مندرج در چک است، قابل پیگیری کیفری نیستند.
- عدم وجود شرط در متن چک: چک باید بدون قید و شرط صادر شده باشد. چک‌هایی که در متن آن‌ها شرطی ذکر شده باشد، قابل پیگیری کیفری نیستند.
- چک‌های تضمینی یا تعهدی: چک‌هایی که به عنوان تضمین یا تعهد صادر شده‌اند، قابل پیگیری کیفری نیستند. این چک‌ها معمولاً برای ضمانت اجرای یک تعهد یا قرارداد صادر می‌شوند.
- محدودیت زمانی: دارنده چک باید حداکثر تا شش ماه پس از تاریخ سررسید چک، گواهی عدم پرداخت را دریافت و شکایت کیفری خود را ثبت کند. پس از این مدت، شکایت کیفری قابل قبول نیست.
- معتبر بودن چک: چک نباید برای معاملات غیرقانونی یا ربوی صادر شده باشد. چک‌های صادره برای معاملات نامشروع اعتبار قانونی ندارند و قابل پیگیری کیفری نیستند.
- عدم انتقال چک پس از برگشت خوردن: اگر چک پس از صدور گواهی عدم پرداخت به شخص دیگری منتقل شود، امکان طرح شکایت کیفری توسط دارنده جدید وجود ندارد.
- مراجعه به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی: شکایت کیفری باید از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی ثبت شود. این دفاتر مسئولیت ثبت شکایت و ارسال پرونده به مراجع قضایی را بر عهده دارند.
رعایت این نکات به شما کمک می‌کند تا شکایت کیفری از چک به درستی و با کمترین مشکلات احتمالی پیش برود.
شکایت کیفری از چک چه زمانی قابل قبول نیست؟
شکایت کیفری از چک در شرایط و موارد خاصی قابل قبول نیست. این شرایط عبارتند از:
- صدور چک سفید امضاء: اگر چک بدون امضاء یا با امضای سفید صادر شده باشد، شکایت کیفری پذیرفته نخواهد شد. چک سفید امضاء فاقد اعتبار قانونی است و نمی‌توان بر اساس آن شکایت کیفری مطرح کرد.
- ذکر شرط در متن چک: اگر در متن چک شرطی ذکر شده باشد، این چک به عنوان سند پرداخت بدون قید و شرط تلقی نمی‌شود و شکایت کیفری علیه آن ممکن نیست.
- چک بابت تضمین یا تعهد: چک‌هایی که بابت تضمین یا تعهد صادر شده‌اند، قابل پیگیری کیفری نیستند. این نوع چک‌ها به عنوان ضمانت برای انجام یک تعهد یا قرارداد صادر می‌شوند و جنبه کیفری ندارند.
- چک بدون تاریخ: چکی که بدون تاریخ صادر شده باشد، قابلیت شکایت کیفری ندارد. تاریخ چک باید مشخص و قطعی باشد تا قابل پیگیری قانونی باشد.
- مقدم بودن تاریخ واقعی صدور چک به تاریخ متن چک: اگر تاریخ واقعی صدور چک قبل از تاریخ مندرج در چک باشد، چک به عنوان چک وعده‌دار تلقی می‌شود و شکایت کیفری علیه آن ممکن نیست.
- چک وعده‌دار: چک‌هایی که تاریخ آن‌ها به آینده موکول شده است (چک‌های وعده‌دار) قابل شکایت کیفری نیستند. تنها چک‌هایی که به تاریخ روز صادر شده باشند، می‌توانند مبنای شکایت کیفری قرار گیرند.
- صدور چک برای معاملات نامشروع یا ربوی: چک‌هایی که برای معاملات غیرقانونی یا ربوی صادر شده‌اند، از اعتبار قانونی برخوردار نیستند و نمی‌توان بر اساس آن‌ها شکایت کیفری مطرح کرد.
- عدم اخذ گواهی عدم پرداخت در مهلت شش ماهه: دارنده چک باید حداکثر تا شش ماه پس از تاریخ سررسید چک، گواهی عدم پرداخت را از بانک دریافت کند. در غیر این صورت، حق شکایت کیفری از بین می‌رود.
- صدور چک از طرف موسسات مالی و اعتباری: چک‌های صادره توسط موسسات مالی و اعتباری غیرمجاز، از اعتبار قانونی برخوردار نیستند و نمی‌توانند مبنای شکایت کیفری قرار گیرند.
- انتقال چک با ظهرنویسی بعد از صدور گواهی عدم پرداخت: اگر چک بعد از صدور گواهی عدم پرداخت به شخص دیگری منتقل شود، امکان طرح شکایت کیفری توسط دارنده جدید وجود ندارد.
این نکات به شما کمک می‌کنند تا از شرایطی که شکایت کیفری از چک در آن‌ها قابل قبول نیست، آگاه باشید و اقدامات لازم را در صورت برگشت خوردن چک به درستی انجام دهید.