نکات حقوقی پیرامون سقط جنین
سقط جنین یک واقعیت زندگی است که ممکن است در هر زمانی اتفاق بیافتد، آمارها و اطلاعات مربوط به سقط جنین میتوانند در هر جامعه و با توجه به شرایط مختلف، متغیر باشند.
سقط جنین ممکن است به دلایل مختلفی اتفاق بیافتد، از جمله علل طبیعی، اختلالات جنینی، مشکلات ناشی از سلامت مادر یا مسائلی مرتبط با بارداری. در بسیاری از موارد، سقط جنین زودهنگام ممکن است بهصورت خودبخود و بدون دخالت مادر رخ دهد.
اگر نوزاد قبل از هفته بیست و چهارم تلف بشود، به آن سقط جنین گفته میشود. بر اساس زمان اتفاق، اصطلاحات رایج برای این موضوع، سقط جنین زودهنگام و دیرهنگام هستند که افراد معمولاً از آنها استفاده میکنند. در این زمینه، اگر اتفاق در ۸۴ روز اول بارداری بیافتد، آن را سقط جنین زودهنگام مینامند، و اگر بین ۸۴ تا ۱۶۸ روز اتفاق بیافتد، از اصطلاح سقط جنین دیرهنگام استفاده میشود.
گاهی اوقات، مرگ جنین به صورت خودبخود و بدون دخالت مادر رخ میدهد، در حالی که گاهی زنان با خوردن قرص یا زدن آمپول ممکن است سبب مرگ جنین شوند.
از نظر شیوع، باید گفت که سقط جنین یک پدیده طبیعی است که ممکن است در هر زمانی اتفاق بیافتد. بر اساس آمار کلی از بین بارداریهای تایید شده، تقریباً ۲۰ درصد از آنها به سقط جنین منتهی میشوند. سقط جنین زودهنگام بیشتر اتفاق میافتد و در اکثر موارد، زنان حتی متوجه بارداری خود نمیشوند و اشتباهاً با علائم ماهانه اشتباه گیر میافتند. از سوی دیگر، سقط جنین دیرهنگام کمتر شایع است و در آمار کلی تقریباً ۲ درصد از بارداریهای تایید شده را شامل میشود.
آیا سقط جنین جرم است ؟
این جرم ارکان خاصی دارد که در مواد ۶۲۲ و ۶۲۳ و ۶۲۴ قانون مجازات اسلامی مورد بحث قرار گرفته است.
رکن اول این جرم شامل وجود جنین یا حامله بودن زن و رفتار مرتکب است. اثبات حامله بودن و وجود جنین، شرط اساسی برای تحقق این جرم است. اگر کسی به اشتباه فکر کند که حامله است و با دادن دارو یا ضرب و جرح اقدام به جرم کند، مسئولیت در قبال جرم سقط جنین ندارد، اما ممکن است به دلیل صدمات وارده در قبال این اقدام مسئولیت پذیرفته شود. حتی در صورتی که جرم سقط جنین غیرممکن باشد و اقدامات به طور مستقیم مرتبط با آن باشد، ممکن است به استناد به ماده ۱۲۲ قانون مجازات اسلامی به شروع به جرم محکوم شود.
در رکن دوم، این جرم میتواند از طریق فعل یا ترک فعل انجام شود. بنابراین، رفتار مرتکب، دومین رکن این جرم را تشکیل میدهد. وی بیان میکند که فرد مرتکب علاوه بر عمدی بودن فعل، باید خواستار نتیجه نیز باشد.
اگر پزشک دارویی را برای زن حامله تجویز کند و آن دارو سبب سقط جنین شود، شبه عمدی محقق میشود. همچنین، اگر فردی وسیلهای را به صورت غیرعمدی پرتاب کند و به طور تصادفی به زن حامله برخورد کند، به این موضوع خطای محض گفته میشود.
قانون اجازه سقط جنین را با شرط ادامه بارداری به فوت مادر یا جنین سبب شود، درخواست سقط درمانی را در صورت درخواست زوجین یا گواهی پزشک تصویب کرده است.