وکیل طلاق عسر و حرج
در حقوق خانواده اسلامی، موضوع عسر و حرج به عنوان یکی از مهمترین اساسنامهها برای اخذ طلاق برخوردار است. عسر به معنای مشقت و صعوبت زندگی زناشویی است که باید به گونهای باشد که برای زوجه به طور غیرقابل تحمل تلقی شود. حرج هم به معنای در تنگنا یا ضیق زندگی زناشویی است که نیز باید به گونهای باشد که زناشویی را ناقابل جاری کردند.
زناشویی در معیار عسر و حرج بر اساس شرایط مختلف مورد بررسی قرار میگیرد. برخی از مواردی که ممکن است به عنوان علل عسر و حرج در نظر گرفته شوند عبارتند از:
- مشکلات اقتصادی: ضعف مالی و عدم توانایی در تأمین نیازهای اساسی خانواده.
- مشکلات اجتماعی: مشکلاتی نظیر ناسازگاری با خانواده های همسایه یا جوامع محلی، مشکلات ارتباطی با همسر یا اعضای خانواده.
- مشکلات روانی: اختلالات روانی یا افسردگی که به گونهای باشد که زندگی زناشویی را تحت تأثیر قرار دهد.
- نقض حقوق زناشویی: مانند عدم تامین نیازهای روحی و جسمی، تحمیل فشارهای نامناسب، یا نقض حقوق محدودیتهای اخلاقی.
زوجه در صورتی میتواند درخواست طلاق خود را مطرح کند که بتواند این عسر و حرج را به دلیل ناقابل تحمل بودن ثابت کند. معمولاً این موارد تحت نظر مراجع قضائی مورد ارزیابی قرار میگیرد تا بررسی شود که آیا شرایط برای اخذ طلاق بر اساس عسر و حرج فراهم شده است یا خیر.
عسر و حرج چیست؟
عسر و حرج در زبان حقوق و قانون خانواده به معنای مشقت و صعوبتهایی اشاره دارد که زناشویی را برای یکی از زوجین به گونهای ناقابل تحمل و سخت میکند که ادامه آن به طور عقلانی و انسانی ممکن نیست. زناشویی در شرایط عسر و حرج معمولاً به گونهای است که باعث مشکلات جدی و غیرقابل حل در زندگی زناشویی میشود. مواردی که ممکن است باعث عسر و حرج شوند، میتوانند مسائل اقتصادی، اجتماعی، روانی یا حقوقی باشند.
در حقوق مدنی ایران، ماده ۱۱۳۰ قانون مدنی به عنوان مبنای تعریف عسر و حرج در موارد طلاق ذکر شده است. بر اساس این ماده، عسر و حرج به وضعیتی اطلاق میشود که زندگی زناشویی با مشقت و صعوبت بسیار همراه شده و تحمل آن برای زن به نحوی است که ناقابل تحمل باشد. این عبارت به مواقعی اشاره دارد که زن به دلیل شرایط وضعی زندگی زناشویی، با مشقت و زحمت زیادی روبرو شده و تحمل این وضعیت برای او بسیار سخت و ناقابل تحمل است.
برای اثبات عسر و حرج و درخواست طلاق، زن باید دلایل و مستندات مرتبط با شرایط دشوار زندگی زناشویی خود را به دادگاه ارائه دهد. این ممکن است شامل مدارک مالی، تاریخچه اجتماعی، گزارشهای روانشناسی یا سایر مدارک مرتبط با مشکلات زناشویی باشد. در این مرحله، قاضی بر اساس شواهد و مدارک ارائه شده، تصمیم به قبول یا رد درخواست طلاق با استناد به عسر و حرج میگیرد.
به طور کلی، طلاق به دلیل عسر و حرج یک موضوع حساس است و نیازمند بررسی دقیق شرایط و وضعیتهای زندگی زناشویی است تا تصمیم درستی اتخاذ شود.
مصادیق عسر و حرج در قانون مدنی
مصادیق عسر و حرج در قانون مدنی ممکن است در شرایط مختلفی احراز شود، و زوجه باید توانایی اثبات این موارد را داشته باشد تا دادگاه بتواند حکم طلاق را صادر کند. در زیر به برخی از مصادیق عسر و حرج که ممکن است در دعاوی طلاق زوجه مطرح شود، اشاره میشود:
- ترک زندگی زناشویی بدون عذر موجه: زوجه میتواند اثبات کند که همسرش به صورت مداوم و بدون عذر موجه، زندگی زناشویی را ترک کرده است. این ترک زندگی زناشویی باید به مدت حداقل ۶ ماه متوالی یا ۹ ماه متناوب در طی یک سال اتفاق بیافتد.
- اعتیاد به مواد مخدر یا الکل: اگر زوج به مواد مخدر یا مشروبات الکلی اعتیاد داشته باشد و این اعتیاد به گونهای باشد که به زندگی خانوادگی آسیب برساند، این موضوع میتواند به عنوان مصداق عسر و حرج مطرح شود.
- محکومیت به حبس: اگر زوج به مدت ۵ سال یا بیشتر به جرمی محکوم شود و این محکومیت قطعی شود، زن میتواند این مسئله را به عنوان یک علت عسر و حرج برای درخواست طلاق ارائه دهد.
- ضرب و جرح و سوء رفتار مستمر: اگر زناشویی با ضرب و جرح، دشنام دادن، توهین یا سوء رفتار مستمر زوج همراه باشد، زن میتواند این موارد را به عنوان عسر و حرج ارائه دهد.
تعریف مصادیق عسر و حرج در دادگاه به عهده قاضی است و او بر اساس شواهد و ادله ارائه شده تصمیم میگیرد که آیا شرایط به حد اثبات عسر و حرج رسیده یا خیر. ضمناً، تبصره ماده ۱۱۳۰ قانون مدنی ایران بیان میکند که موارد ذکر شده مانع از این نیستند که دادگاه، موارد دیگری را به عنوان عسر و حرج زن احراز نموده و بر اساس آن، حکم طلاق را صادر نماید.