شرایط پرداخت نفقه فرزند
شرایط پرداخت نفقه برای فرزندان ممکن است به تفکیک سن و جنسیت فرزندان متغیر باشد. این شرایط بر اساس قوانین و مقررات حقوقی مربوط به نفقه در این کشور تعیین می‌شوند. در ادامه، شرایط پرداخت نفقه برای فرزندان در ایران را بر اساس شرایط متداول توضیح می‌دهم:
- پرداخت نفقه به فرزندان زیر ۷ سال: در ایران، شوهر باید نفقه همه فرزندان زیر ۷ سال خود را پرداخت کند.
- پرداخت نفقه به فرزندان بین ۷ تا ۱۴ سال: برای فرزندانی که بین ۷ تا ۱۴ سال دارند، نفقه باید در میزان کمتری از نفقه فرزندان زیر ۷ سال پرداخت شود. این میزان معمولاً کمتر از نفقه فرزندان زیر ۷ سال است.
- پرداخت نفقه به فرزندان بالای ۱۴ سال: برای فرزندانی که بالای ۱۴ سال دارند، نفقه باید به میزان معقولی پرداخت شود که بر اساس شرایط اقتصادی خانواده و نیازهای واقعی فرزند تعیین می‌شود.
- تغییر شرایط: اگر شرایط مالی یا خانوادگی پرداکننده نفقه یا فرزندان تغییر کند، ممکن است نیاز به تغییرات در میزان نفقه وجود داشته باشد. در این صورت، می‌توان از طریق دادگاه تغییرات لازم را اعمال کرد.
در برخلاف نفقه همسر که معمولاً به دائمی بودن عقد نکاح و تمکین همسر از شوهر بستگی دارد، نفقه فرزندان ناشی از نکاح، به شرایط تعیین شده در قانون مدنی بستگی دارد و دائمی بودن عقد نکاح در این مورد اهمیت ندارد. به عبارت دیگر، فرزندان ناشی از نکاح موقت (صیغه) نیز حق دریافت نفقه از پدر خود را دارند.
شرایط پرداخت نفقه فرزندان معمولاً به توجه به سن و وضعیت اقتصادی پدر و نیازهای واقعی فرزندان تعیین می‌شود. این شرایط ممکن است توسط دادگاه یا به توافق بین والدین تعیین شوند.
ماده ۱۱۹۷ از قانون مدنی ایران بیان می‌کند که برای تعیین وجوب پرداخت نفقه فرزندان توسط والدین یا هر شخص دیگری، باید فرزندان نتوانند به دلایلی نظیر کم سن و سال بودن، بیماری یا نقص عضو و… توانایی تأمین هزینه‌های زندگی خود را از طریق کارکردن داشته باشند.
در واقع، این ماده به والدین یا نفرات دیگر مکلف به پرداخت نفقه می‌گوید که در مواردی که فرزندان به دلایلی نمی‌توانند خودشان هزینه‌های زندگی را تأمین کنند (مانند بچگی، بیماری، یا نقص عضو)، موظف به پرداخت نفقه برای آنها هستند. این ماده به والدین و نفرات دیگری که ممکن است به عنوان نفرات نفقه‌گیر در نظر گرفته شوند، این اجازه را می‌دهد تا از وجوب پرداخت نفقه معاف شوند در صورتی که فرزندان توانایی تأمین هزینه‌های زندگی خود را داشته باشند.
ماده ۱۱۹۸ از قانون مدنی ایران بیان می‌کند که برای تعیین وجوب پرداخت نفقه فرزندان توسط پدر یا هر شخص دیگری، لازم است که پدر توانایی مالی پرداخت نفقه را داشته باشد، بدون اینکه در تامین مایحتاج شخصی خود دچار تنگدستی و مضیقه شود.
بنابراین، مطابق با این ماده، تمکن مالی پدر یکی از شرایط مهم برای تعیین وجوب پرداخت نفقه فرزندان است. اگر پدر توانایی مالی پرداخت نفقه را داشته باشد و تنگدستی شخصی خود را تجربه نمی‌کند، او موظف به پرداخت نفقه فرزندان خود می‌باشد.
به همین دلیل، در صورتی که پدر توانایی مالی پرداخت نفقه داشته باشد، او باید نفقه فرزندان خود را پرداخت کند. البته، توجه داشته باشید که تفسیر دقیق این ماده و میزان توانایی مالی پدر ممکن است توسط دادگاه‌ها در موارد مختلف متغیر باشد.
در بسیاری از موارد حقوقی، نفقه فرزندان اغلب به عنوان نفقه آینده یا جاریه تعریف می‌شود و فرزندان می‌توانند حق دریافت نفقه از پدر یا دیگر اشخاص را برای زمان‌های آینده مطالبه کنند. به عبارت دیگر، نفقه فرزندان معمولاً برای ایام آینده تعیین می‌شود و در زمان‌هایی که احتیاج دارند، مطالبه می‌کنند. این نوع نفقه به عنوان “نفقه جاریه” نیز شناخته می‌شود.
اما در موارد نفقه گذشته (نفقه معوقه)، فرزندان معمولاً حق دریافت نفقه برای دوران‌های گذشته را ندارند. به عبارت دیگر، از پدر یا دیگر اشخاص نمی‌توانند خواست که نفقه برای گذشته را پرداخت کنند. این تفاوت بین نفقه آینده و نفقه گذشته در اغلب قوانین حقوقی و اصول مربوط به نفقه وجود دارد.
در بسیاری از موارد حقوقی، نوع رابطه زوجین و وجود یا عدم وجود رابطه ازدواجی میان آنها تأثیری در حقوق نفقه فرزندان ندارد. ازدواج صحیح، ازدواج موقت (صیغه) یا وطی به شبهه، تعیین کننده نفقه فرزندان نمی‌باشد.
در واقع، در بسیاری از حقوق مدنی و حقوق خانواده، حقوق فرزندان نسبت به پدرشان مستقل از نوع رابطه زوجین تعیین می‌شود. این به این معناست که فرزندان ناشی از ازدواج صحیح، نکاح موقت یا وطی به شبهه، می‌توانند حق دریافت نفقه از پدر خود را داشته باشند. حتی فرزندان نامشروع (بدون ازدواج) نیز در بسیاری از موارد ممکن است حق دریافت نفقه از پدر خود را داشته باشند.
به همین دلیل، نوع رابطه زوجین و وجود یا عدم وجود ازدواجی میان آنها معمولاً تأثیری در تعیین حقوق نفقه فرزندان ندارد. تعیین نفقه بر اساس شرایط مالی و نیازهای واقعی فرزندان صورت می‌گیرد و این مسئله ممکن است توسط دادگاه یا به توافق بین والدین تعیین شود.
برای دریافت مشاوره حقوقی دقیقتر و حل اختلافات ممکن است نیاز به مشاوره وکیل حقوقی داشته باشید.