نحوه ثبت اجرا کردن مهریه
- زمان تعلق مهریه به زن: همزمان با جاری شدن خطبه عقد بین زوجین، مهریه به زن تعلق می‌گیرد. این امر بر اساس ماده ۱۰۸۲ قانون مدنی ایران است.
- مالکیت و مدیریت مهریه: مهریه پس از تعلق به زن، در مالکیت او مستقر می‌شود و زن حق دارد هر نوع تصرفی که بخواهد در مهریه انجام دهد.
- تعیین مهریه: مهریه می‌تواند به دو صورت تعیین شود:
- عندالمطالبه: زن مهریه را مطالبه می‌کند.
- عندالاستطاعه: وصول مهریه منوط به اثبات استطاعت زن است. در هر صورت، به لحاظ استقرار مهریه در مالکیت زن، وی می‌تواند آن را مطالبه کند.
چه زمانی می توانیم مهریه را دریافت کنیم؟
زمانی که مهریه عندالاستطاعه باشد یا زمان‌دار باشد، زوجه باید صبر کند تا شرایط زمانی برای وصول مهریه مهیا شود. توضیحات بیشتر در این زمینه به شرح زیر است:
- مهریه عندالاستطاعه: در این حالت، وصول مهریه به اثبات استطاعت زن بستگی دارد. زمانی که زن قادر به انجام زندگی مشترک و تحمل هزینه‌های زندگی نیست، می‌تواند مهریه را مطالبه کند. در این صورت، زمان وصول مهریه به وضعیت اقتصادی و زندگی زوجه بستگی دارد.
- مهریه زمان‌دار: در برخی موارد، ممکن است تعیین شده باشد که مهریه در زمان خاصی (مثلاً پس از یک مدت زمانی از ازدواج) در اختیار زن قرار گیرد. در این صورت، زمان دریافت مهریه از پیش تعیین شده و به توافق ازدواجی بین زوجین بستگی دارد.
مهریه عندالاستطاعه
مهریه عندالاستطاعه به این معنا است که زمان مطالبه و دریافت مهریه بستگی به استطاعت و توانایی مالی شوهر دارد. در این حالت، زن حق دارد مهریه را مطالبه کند تا زمانی که شوهر از لحاظ مالی قادر به پرداخت آن باشد. این امر به معنای این است که زمان درخواست مهریه به توانایی مالی و وضعیت اقتصادی شوهر بستگی دارد.
اگر شوهر توانایی پرداخت مهریه را داشته باشد، زن می‌تواند با ارائه مدارک و شواهد مربوط به مالیات و دارایی‌های او، در دادگاه اقدام به مطالبه مهریه کند. این امور معمولاً به تفصیل در جلسات دادگاه بررسی می‌شوند.
در مواردی که مهریه به صورت زمان‌دار یا موجل تعیین شده باشد، زن باید صبر کند تا زمان معینی که در توافق ازدواجی تعیین شده است، سپری شود. پس از گذشت این زمان، زن می‌تواند برای دریافت مهریه اقدام کند.
لازم به ذکر است که در عمل، عرفاً مهریه به صورت زمان‌دار در دفاتر ازدواج ثبت نمی‌شود، اما در صورتی که چنین تعهداتی وجود داشته باشد، زوجین باید به آن تعهدات توجه کنند و از مفاد مکتوب در توافقنامه آگاه باشند.
ترتیب درخواست صدور اجرائیه مهریه
درخواست ذی نفع
تقاضانامه برای صدور اجرائیه (مهریه) باید حاوی اطلاعات دقیق و کامل باشد. در اینجا نکاتی که باید در محتوای تقاضانامه مهریه در نظر گرفته شوند آورده شده‌اند:
- اطلاعات درخواست کننده اجرائیه یا نماینده قانونی او:
- نام و نام خانوادگی
- شماره شناسنامه
- محل صدور شناسنامه
- نام پدر
- تاریخ تولد
- کد ملی
- محل اقامت
- اطلاعات متعهد (شوهر):
- نام و نام خانوادگی
- شماره شناسنامه
- محل صدور شناسنامه
- نام پدر
- تاریخ تولد
- کد ملی
- محل اقامت
- موضوع اجرائیه:
- بیان دقیق و صریح موضوعی که اجرای آن درخواست شده است، یعنی مهریه.
- شماره و تاریخ مستند درخواست:
- شماره و تاریخ مستند درخواستی که به اجرایی شدن مهریه اشاره دارد.
تقاضانامه به عنوان درخواست کتبی باید به دقت تهیه شود و باید از وکیل یا وکیلانی که به حقوق خانواده مسلط هستند، به عنوان نماینده حقوقی، حسب مورد استفاده شود. این تقاضانامه سپس توسط سازمان ثبت اسناد و املاک و یا دفاتر ازدواج مورد بررسی قرار می‌گیرد تا اجرائیه صادر شود.
شرایط صدور اجرائیه
صدور اجرائیه جهت دریافت مهریه نیاز به احراز شرایط معینی دارد. شرایطی که برای صدور اجرائیه در این زمینه ذکر شده‌اند، عبارتند از:
الف. مطالبه مهریه به موجب سند رسمی:
- سند ازدواجی باید مطابق مقررات باشد و به عنوان “رسمی” تشخیص داده شود. برای اطمینان از رسمی بودن سند، آن باید به تفصیل و با رعایت قوانین مربوطه تهیه شده باشد. به عنوان مثال، ورقه‌ای که در شب بله‌بران به عنوان صداق تنظیم می‌شود و به امضای طرفین می‌رسد، به تنهایی قابل قبول نیست.
- در مورد نکاح موقت (عقد موقت)، ورقه‌ای که سردفتر تحت عنوان نکاح منقطع (صیغه‌نامه) تنظیم می‌کند، به عنوان سند رسمی شناخته نمی‌شود و برای مطالبه مهریه، زوجه باید به دادگاه خانواده مراجعه کند.
ب. منجز بودن مهریه و تعهدات:
- صدور ورقه اجرائیه ممکن است نسبت به تعهداتی که در سند منجزا قید شده باشد، امکان‌پذیر باشد. منجز بودن به معنای این است که مهریه به مراتب تعیین شده و قطعی باشد، نه معلق یا موقت.
ج. مهریه و اجرای تعهد موجل نباشد:
- مهریه “حال” است که برای پرداخت آن مدتی مقرر نشده باشد. در صورتی که مدتی برای پرداخت مهریه مشخص نشده باشد، آن به عنوان “حال” محسوب می‌شود و قید عندالمطالبه آن را از حال بودن خارج نمی‌کند. به عبارت دیگر، زوجه می‌تواند هر زمان که بخواهد، مهریه خود را از شوهر خود مطالبه کند.