اجرای حکم تمکین دادگاه
قانون مدنی در اکثر جوامع مبارزه با تبعیض جنسیتی و حفظ حقوق زنان و مردان، مفاد مشخصی را تعیین می‌کند. از طریق اجرای این قوانین و حکم‌ها توسط دادگاه‌ها، حقوق و وظایف زنان و مردان در ازدواج و زندگی خانوادگی تعیین می‌شوند. در این موضوع، برخی نکات مهم به شرح زیر است:
- تمکین زن: طبق قوانین مدنی در بسیاری از جوامع، زن باید از عقد نکاح تمکین کند، یعنی او با اختیار خود به ازدواج موافقت کند. این اصل حق زنان را در انتخاب همسر حفظ می‌کند.
- نفقه: شوهر موظف به تأمین نیازهای مالی زن و خانواده است. این شامل هزینه‌های معیشت، خانه‌داری، پزشکی، و غیره می‌شود. اگر شوهر نفقه را به طور منظم و معقولی پرداز نکند، زن ممکن است از دادگاه حق نفقه را بخواهد.
- الزام به تمکین زن: در مواردی شوهر ممکن است به دادگاه مراجعه کرده و اقامه دعوای الزام به تمکین زن کند. اگر دادگاه پس از بررسی دلایل زن برای عدم تمکین، به این دعوای شوهر پاسخ مثبت دهد، زن ممکن است به تمکین اجباری ملزم شود.
- اجرای حکم: اگر دادگاه حکم الزام به تمکین را صادر کند، اجرای آن از طریق واحد اجرای احکام دادگستری انجام می‌شود. این واحد مسئول اجرای حکم‌های دادگاه است و اطمینان حاصل می‌کند که حکم‌ها اجرا شوند.
شرایط اجرای حکم تمکین در دادگاه چیست؟
تمکین (رضایت زن به ازدواج) از اصول مهم در حقوق زناشویی است و ازدواج باید با رضایت طرفین انجام شود. اگر زن با دلایل موجهی از ازدواج منصرف شود و دادگاه این دلایل را پذیرفته و ازواج را ناشزه نداند، مرد نمی‌تواند او را از طریق دادگاه الزام به تمکین کند. این اصول اصلی حقوق زنان در ازدواج را حفظ می‌کنند.
اگر زن از تمکین خود عقب نشیند و دادگاه بعد از بررسی دلایل عدم تمکین او به نتیجه برسد که این دلایل موجه نیستند، دادگاه ممکن است حکم الزام به تمکین را صادر کند. این حکم، در صورت صدور، قابل اجرا است و زن ممکن است به تمکین اجباری ملزم شود. اما باز هم توجه به اصول حقوقی و اخلاقی، و احترام به حقوق انسانی ضرور است و ازدواج با زور و اجبار در موردی اجازه داده نمی‌شود.
- در اکثر موارد، شخصی که حکم الزام به تمکین را در دادگاه درخواست کرده است باید اقدام به تقاضای اجرای حکم تمکین کند. این تقاضا معمولاً از طریق ارائه درخواست به واحد اجرای احکام دادگستری صورت می‌گیرد. این واحد مسئول اجرای حکم‌های دادگاه و اطمینان از اجرای صحیح حکم‌هاست.
تقاضای اجرای حکم تمکین دادگاه نشان دهنده تصمیم شوهر به انجام اجباری تمکین است و واحد اجرای احکام دادگستری پس از دریافت درخواست، به اجرای حکم می‌پردازد. این فرآیند می‌تواند شامل اقداماتی مانند ممنوعیت خروج از کشور یا تأمین دیگری باشد تا اجرای حکم صورت گیرد.
به همین دلیل، تقاضای اجرای حکم تمکین از طریق واحد اجرای احکام دادگستری انجام می‌شود تا اجرای حکم دادگاه صورت بگیرد و در مواردی که حکم الزام به تمکین صادر شده است، تمکین به اجباری انجام شود.
- تقاضای اجرای حکم تمکین زن معمولاً پس از قطعیت حکم دادگاه انجام می‌شود. حکم قطعی به حکمی گفته می‌شود که برای تجدید نظر در دادگاه نیست و تمامی اثرات قانونی خود را دارد. در واقع، حکم قطعی به عنوان حکم نهایی و لازم الاجرا محسوب می‌شود.
قبل از قطعیت حکم، امکان اجرای حکم تمکین وجود ندارد. بنابراین، تا زمانی که حکم دادگاه از نظر قطعیت پایان نیافته باشد، تقاضای اجرای حکم تمکین معمولاً انجام نمی‌شود و اجرای حکم قطعی توسط واحد اجرای احکام دادگستری صورت می‌گیرد.
مراحل اجرای حکم تمکین دادگاه
برای اجرای حکم الزام به تمکین، مرد باید مراحل زیر را انجام دهد:
- درخواست اجرای حکم: مرد باید درخواست اجرای حکم الزام به تمکین را به واحد اجرای احکام دادگستری یا دادگاه مربوطه ارائه کند. این درخواست باید شامل جزئیات حکم دادگاه و مشخصات مرد و زن باشد.
- ابلاغ به زن: بعد از ارائه درخواست، واحد اجرای احکام دادگستری مسئول ابلاغ درخواست به زن می‌شود. زن باید دریافت کننده اجراییه باشد.
- مهلت ۳۰ روز: پس از ابلاغ درخواست به زن، زن مهلت ۳۰ روز دارد تا با تمکین خود و بازگشت به منزل مشترک و ادای تکالیف زناشویی، به دعوای الزام به تمکین پاسخ دهد.
- اجرای حکم: اگر زن در مهلت مشخص شده تمکین نکند یا پاسخی منفی بدهد، مرد می‌تواند از طریق واحد اجرای احکام دادگستری اقدام به اجرای حکم دادگاه کند. این ممکن است شامل اقداماتی مانند ممنوعیت خروج از کشور یا تأمین دیگری باشد.
- پایان دعوای الزام به تمکین: اگر زن با تمکین خود به دعوای الزام به تمکین پاسخ دهد و به منزل مشترک بازگردد و تکالیف زناشویی را ادا کند، دعوای الزام به تمکین به پایان می‌رسد.
-
در صورتی که حکم الزام به تمکین صادر شود و زن پس از گذشته‌ی مهلت معین از ابلاغ اجراییه دادگاه از اجرای حکم تمکین خودداری کند، ضمانت‌های اجرایی مانند قطع نفقه زن و اجازه ازدواج مجدد مرد ممکن است اعمال شود. این ضمانت‌ها برای اجبار زن به تمکین به کار می‌روند. این نکته مهم است که تمکین از طریق اجبار در ایران ممکن است با اعمال این تدابیر اجرایی حکم دادگاه صورت گیرد.
به همین ترتیب، نحوه اجرای حکم تمکین در ایران به وسیله این ضمانت‌ها و تدابیر اجرایی انجام می‌شود، و از زن انتظار ندرید که مجبور شود که با شوهر در یک منزل زندگی کند یا تمکین عام و خاص انجام دهد. اجرای حکم تمکین از طریق این ضمانت‌ها و تدابیر اجرایی انجام می‌شود تا زن تحت فشار قرار گیرد و تمکین خود را انجام دهد.
- در حالت معمولی، اگر حکم الزام به تمکین صادر شده و مرد درخواست اجراییه را ارائه کرده باشد و زن با طوع و رغبت به منزل مشترک بازگردد و تمکین خود را انجام دهد، نیاز به زور و اجبار عملی نخواهد بود. این موضوع به منظور حفظ اصول حقوق زنان و احترام به حقوق انسانی طرفین در ازدواج به کار می‌رود.
اگر زن پس از گذشته‌ی مهلت معین از ابلاغ اجراییه دادگاه از اجرای حکم تمکین خودداری کند، آنگاه ضمانت‌های اجرایی ممکن است اعمال شود. این ضمانت‌ها می‌توانند شامل مسائلی مانند قطع نفقه زن و اجازه ازدواج مجدد مرد با دیگر زنان باشند. این تدابیر به منظور تحریک زن به اجرای حکم تمکین به کار می‌روند.