انواع مهریه و روش های مطالبه آن
مهر المسمی:
در درخواست مطالبه مهریه، مهر المسمی به مهری اشاره دارد که در زمان ازدواج با توافق زوجین معین شده است. این نوع مهریه به شکل گسترده‌ای مورد استفاده قرار می‌گیرد و می‌تواند شامل هر چیزی باشد که ارزش اقتصادی یا مالکی داشته باشد؛ از خانه، ماشین، پول، تا طلایی و موارد مشابه. پس از اتمام عقد، زن مالک تمامی مهریه می‌شود و می‌تواند در هر زمان که بخواهد، درخواست مطالبه مهریه را مطرح کند. نکته مهم این است که در ازدواج دائم، ضروری است که مهریه پیش از عقد زواج مشخص و ثبت گردد. همچنین، پس از عقد، با توافق زن و مرد، می‌توانند مهریه را انتخاب و تصویب کنند. مهریه از نظر کمی و کیفی هیچگونه محدودیتی ندارد و تنها شرط کمی آن این است که باید ارزش اقتصادی داشته باشد.
مهر المثل:
این نوع مهریه در مواردی پیش می‌آید که مهر المسمی تا زمان بعد از ازدواج هنوز مشخص نشده باشد. مهر المثل بعد از ازدواج، با توجه به نظر دادگاه و با توجه به سن، موقعیت اجتماعی، و شرایط زمانی زن، تعیین می‌شود. این موضوع ممکن است در مواقعی رخ دهد که رابطه زناشویی رخ داده باشد، اما مهر المسمی تعیین نشده باشد یا در عقد، شرط عدم تعیین مهر وجود داشته باشد. در هر حالت، مهرالمثل به زن تعلق می‌گیرد. اگر مهر المسمی بنا به شرایطی باطل گردد یا ازرش اقتصادی نداشته باشد، مهر المثل جایگزین می‌شود.
مهرالمتعه:
در مطالبه مهریه، مهرالمتعه با توجه به وضعیت اقتصادی مرد تعیین می‌شود. این نوع مهریه در شرایطی به زن تعلق می‌گیرد که در عقد نکاح مهر مشخص نشده باشد و شوهر، قبل از نزدیکی و تعیین مهر، زن را طلاق دهد. این موضوع نشان‌دهنده تأثیر وضعیت اقتصادی مرد بر مهرالمتعه است.
درخواست مطالبه مهریه
درخواست مطالبه مهریه به عنوان یکی از حقوق زنان پس از ازدواج، در مواردی که مهر به صورت پول نقد یا طلا و سکه باشد، از طریق اقدامات حقوقی انجام می‌شود. در زیر توضیحاتی در مورد فرآیند مطالبه مهریه ذکر شده است:
- اعلام مهریه:
- زن می‌تواند با مراجعه به دفتر ازدواج یا اداره ثبت اسناد محل ازدواج، درخواست مطالبه مهریه خود را اعلام کند.
- در این مرحله، جزئیات مرتبط با مهریه به همراه اسناد مربوطه ارائه می‌شود.
- ابلاغ اجراییه مطالبه مهریه:
- پس از اعلام درخواست، دولت اجراییه مربوطه اقدام به ابلاغ اجراییه مطالبه مهریه می‌نماید.
- ابلاغ اجراییه به مرد انجام می‌شود و او ملزم به پرداخت مهریه به زن می‌شود.
- مهلت پرداخت:
- مهلت پرداخت به مدت ۱۰ روز پس از ابلاغ اجراییه مطالبه مهریه تعیین می‌شود.
- اگر مرد تا این تاریخ دین خود را به زن پرداخت نکند، زن حق دارد به مراجع حقوقی بروند و اقدامات لازم را انجام دهند.
- توقیف اموال و حقوق مرد:
- اگر مهر پرداخت نشود، زن می‌تواند تقاضای توقیف اموال و حقوق مرد را از سازمانها و مؤسسه‌های دولتی یا خصوصی داشته باشد.
- این اموال ممکن است شامل دارایی‌ها، خودروها، حقوق درآمد، و سایر اموال قابل توقیف باشد.
- توقیف حسابهای بانکی:
- زن حق دارد مطالباتی که شوهر از اشخاص دیگری دارد و یا موجودی حسابهای بانکی او را توقیف کند.
- می‌تواند تا میزان یک چهارم حقوق (تا زمانی که شوهر متأهل است) و یک سوم آن را (در صورت جداشدن زن و شوهر و تا زمانی که شوهر زن دیگری اختیار نکرده باشد) توقیف کند.
نحوه درخواست مطالبه مهریه توسط زوجه
مطالبه مهریه توسط زن (زوجه) از طریق دو راه اصلی، یعنی “دادگستری” و “اجرای ثبت” انجام می‌شود. در زیر توضیحاتی درباره هریک از این روش‌ها آورده شده است:
۱٫ مطالبه مهریه از طریق دادگستری:
در این روش، زن می‌تواند به دادگاه مراجعه کند و از طریق رسوب درخواست خود، مطالبه مهریه را ارائه کند. مراحل اصلی این روش عبارتند از:
- تهیه و ارائه درخواست:
- زن باید یک درخواست به همراه اسناد مرتبط و مدارک لازم را به دادگاه تهیه و ارائه کند.
- ابلاغ به مرد:
- دادگاه پس از دریافت درخواست، ممکن است اقدام به ابلاغ درخواست به مرد (شوهر) نماید.
- جلسه دادگاه:
- در صورت عدم پرداخت مهریه توسط مرد، دادگاه جلسه‌ای را تعیین و برگزار می‌کند تا ادله و شواهد طرفین مورد بررسی قرار گیرد.
- صدور حکم:
- در صورت اثبات ادعاها و تأیید مطالبه مهریه، دادگاه ممکن است حکمی صادر کند که به مرد تعهد به پرداخت مهریه را الزام می‌کند.
۲٫ مطالبه مهریه از طریق اجرای ثبت:
در این روش، زن می‌تواند از سیستم اجرایی ثبت بهره‌مند شود تا مهریه خود را مطالبه کند. مراحل اصلی این روش عبارتند از:
- تهیه و ارائه درخواست اجرایی:
- زن باید یک درخواست اجرایی به همراه مدارک مرتبط و اسناد لازم را به اجرای ثبت ارائه کند.
- ابلاغ به مرد:
- اجرای ثبت پس از دریافت درخواست اجرایی، ممکن است اقدام به ابلاغ آن به مرد نماید.
- اجرای حکم:
- اگر مرد به پرداخت مهریه اقدام نکند، اجرای ثبت می‌تواند با اجرای حکم صادر شده توسط دادگاه، اقدام به توقیف اموال و دارایی‌های مرد نماید تا مطالبه مهریه انجام شود.
هر یک از این روش‌ها مزایا و محدودیت‌های خود را دارند و انتخاب بین آن‌ها به ویژگی‌ها و شرایط مختلف هر مورد بستگی دارد. برای مشاوره حقوقی دقیق‌تر و مطمئن‌تر، توصیه می‌شود با وکیل یا مشاور حقوقی تماس بگیرید.