وکیل ارش و دیه در مشهد
دیه چیست؟
دیه به مبلغی از پول یا مال معین اشاره دارد که در شریعت اسلامی به عنوان جبران خسارت ناشی از جنایات غیر عمدی بر نفس، عضو یا منفعت یا جنایات عمدی در مواردی که قصاص ندارد، تعیین شده است. این مبلغ پولی که به عنوان دیه معرفی می‌شود، به جای اجرای حکم قصاص برای خسارت وارده به فرد مجنی علیه یا اولیای دم استفاده می‌شود.
در اسلام، دیه یکی از راه‌های جبران خسارت‌هاست و مقدار آن بر اساس شرایط و نوع خسارت تعیین می‌شود. برای درخواست دیه، مجنی علیه یا اولیای دم می‌توانند به دادسرا یا دادگاه کیفری مراجعه کرده و شکایت خود را مطرح کنند. همچنین، اگر تصمیم به مطالبه دیه از طریق دادگاه حقوقی باشد، لازم است دادخواست تقدیم شود و هزینه دادرسی پرداخت شود.
ارش چیست؟
ارش به دیه‌ای اشاره دارد که مقدار آن در شریعت مشخص نشده و به عبارت دیگر، دیه‌ای غیرمقدر است. مقدار ارش توسط دادگاه با توجه به نوع و کیفیت جنایت، تأثیر آن بر سلامت مجنی علیه، میزان خسارت وارده (با در نظر گرفتن دیه مقدر) و با استناد به نظر کارشناس تعیین می‌شود.
به طور کلی، ارش به جبران خسارت‌های ناشی از جنایاتی اشاره دارد که مقدار دیه مقدر برای آنها تعیین نشده است. بنابراین، دادگاه با توجه به شرایط و ویژگی‌های هر پرونده، مقدار ارش را تعیین می‌کند.
وکیل ارش و دیه در مشهد
در مورد تعیین ارش و دیه در مشهد، مانند سایر مناطق، این مسائل تحت نظر دادگاهها و مقامات قضایی قرار می‌گیرد. دادگاهها بر اساس قوانین و مقررات مربوطه و با توجه به شرایط هر پرونده، مقدار ارش و دیه را تعیین می‌کنند. برای تعیین مقدار ارش و دیه، اغلب به نظرات پزشکان قانونی و دیگر کارشناسان حوزه قانونی و پزشکی اعتماد می‌شود.
در مورد خسارت مازاد بر دیه، به عنوان خسارت معنوی و منافع ممکن الحصول، ممکن است طبق قوانین و مقررات محلی و قانونی، مازاد بر مقدار دیه قابل مطالبه نباشد. اما هزینه‌های درمانی مازاد بر دیه، بسته به دیدگاه قضات و حکمای حوزه حقوقی و فقهای معاصر، ممکن است قابل مطالبه باشد. این مسائل بسته به تفسیرات و تعبیرات مختلف حقوقی و فقهی، در هر پرونده ممکن است متغیر باشند و بر اساس شواهد و مدارک موجود بررسی و تصمیم‌گیری می‌شوند.
ویژگی های دیه:
ویژگی‌های دیه به عنوان یکی از موارد مهم در حقوق و فقه اسلامی، به شرح زیر است:
- پرداخت به مجنی علیه یا ولی دم: دیه می‌بایست به مجنی علیه یا ولی دم افرادی که زخمی شده‌اند یا به ایشان حق تعلق دارد.
- قابل بخشش: ممکن است دیه در برخی شرایط مورد بخشش قرار گیرد، اما این بخشش به تشخیص ذی‌نفعان است و قانونی نیست.
- دین به عهده جانی باقی می‌ماند: هرگز دیه از طریق بخشش، تخفیف یا دیگر راه‌ها قابل لغو نمی‌شود و حق مجنی علیه یا ولی دم تا زمان پرداخت آن برقرار می‌ماند.
- مهلت ندارد: پرداخت دیه بدون هیچگونه مهلتی و بلافاصله باید صورت بگیرد.
- محدود به جنایات خاص: دیه معمولاً برای جنایاتی از جمله نفس، اطراف، منفعت و… قابل اعمال است و در برخی حوادث دیگر از این حق استفاده نمی‌شود.
- قابل اخذ از عاقله: دیه می‌تواند از اموال متعلق به مجنی علیه یا ولی دم اخذ شود.
- پرداخت از بیت المال: در برخی موارد، اگر مجنی علیه یا ولی دم موجود نباشد یا توانایی پرداخت دیه را نداشته باشند، دیه از بیت المال پرداخت می‌شود.
- عدم تبدیل، تخفیف و تعلیق: دیه قابلیت تبدیل به سایر امور یا تعلیق و تخفیف ندارد و می‌بایست به صورت کامل پرداخت شود.
- بر اساس موارد فقهی: مبنای محاسبه دیه در فقه اسلامی بر اساس موارد شش گانه است که به طور کلی شامل جسم، سلامتی، حیات، اعتقاد، نسبت و مالیات می‌شود.
در فقه اسلامی، برخی از مواقع برای اعمال دیه و تعزیر (قصاص) شرایط خاصی وجود دارد که در اینجا به آنها اشاره می‌شود:
- اگر پسر مسلمان پدر کافر را بکشد، دیه کامل (جبران خسارت) در برابر تعزیر (قصاص) اعمال می‌شود. یعنی در این حالت، پسر مسلمان باید به عنوان جبران خسارت، دیه را پرداخت کند و تعزیر (قصاص) از او اخذ نمی‌شود.
- اگر عضوی سالم (مانند چشم) در برابر عضوی ناسالم (مانند دست) آسیب ببیند، تعزیر (قصاص) اعمال نمی‌شود و فقط دیه (جبران خسارت) پرداخت می‌شود.
- اگر عضوی ناسالم (مانند دست) در برابر عضوی سالم (مانند چشم) آسیب ببیند، تعزیر (قصاص) اعمال می‌شود و همچنین دیه نیز پرداخت می‌شود.
در هر صورت، محاسبه و تعیین دیه و تعزیر (قصاص) به موارد خاص هر پرونده و شرایط فردی مربوط است و این موارد ممکن است در قوانین و مباحث فقهی مختلف تفاوت داشته باشند.